HOMEOPATYCZNE LECZENIE KASZLU

Kaszel jest bodajże najczęstszą dolegliwością, która dotyka człowieka. Nie stanowi on jednakże odrębnej, samoistnej choroby. Może on występować w wielu i niekiedy znacznie różniących się od siebie stanach chorobowych. Pojawia się, na przykład, w zapaleniu opłucnej, co nie budzi zdziwienia i nie jest zaskoczeniem. Inaczej jest, gdy chodzi o kaszel wywołany podrażnieniem zapalnym przewodu słuchowego zewnętrznego. Wtedy z pewnością nie spodziewamy się go w ogóle.

Najczęściej jednak kaszel jest objawem stanów chorobowych toczących się w drogach oddechowych i płucach: od nosogardła począwszy a na pęcherzykach płucnych skończywszy.

Niektóre z tych stanów mogą stwarzać poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Wymieńmy choćby tylko zapalenie płuc oraz choroby nowotworowe układu oddechowego. Jest więc powód, aby od razu powiedzieć, iż kaszel nie może być lekceważony, zwłaszcza kaszel przewlekający się. Inna sprawa, że najczęściej jest on spowodowany infekcjami górnych dróg oddechowych, które zwykle mogą być opanowane przy pomocy samych tylko leków homeopatycznych. Infekcje te powinny dać się opanować w czasie nie dłuższym niż 7-10 dni. Stosownie do tego, kaszel trwający nie dłużej niż 10 dni, w odróżnieniu od kaszlu przewlekłego, nazywamy kaszlem ostrym.

Do leczenia samodzielnego nadają się tylko przypadki kaszlu ostrego. W przypadku kaszlu przewlekłego zawsze niezbędna jest konsultacja lekarza. Konsultacja z lekarzem, także w przypadkach kaszlu ostrego, niezbędna jest również wtedy, gdy kaszel jest bardzo nasilony oraz, gdy jest połączony z dusznością. Na kontakt z lekarzem trzeba się zdecydować ponadto w każdym takim przypadku, gdy istnieje podejrzenie, że w drogach oddechowych może zalegać jakieś ciało obce. Ciało obce w drogach oddechowych należy podejrzewać, na przykład wtedy, gdy nagły, gwałtowny kaszel pojawia się u zdrowego dotychczas małego dziecka. Dzieci starsze i osoby dorosłe zwykle wiedzą, że do ich dróg oddechowych dostało się ciało obce i informują nas o tym.

Kaszel może mieć też charakter specjalny. Można mianowicie zakasłać, gdy coś nam przeszkadza w gardle lub, na przykład, gdy chcemy w ten sposób dać komuś znaczący sygnał (zamiast mrugnięcia okiem). Możliwy jest zatem kaszel kierowany własną wolą.

Kaszel spontaniczny, odruchowy jest zawsze objawem choroby. Jest on wywołany podrażnieniem zakończeń nerwowych czuciowych w układzie oddechowym uszkodzonym jakimś procesem chorobowym. Najczęściej chodzi o przekrwienie, obrzęk lub wzmożone wydzielanie błony śluzowej tego układu. Takie wywołujące kaszel podrażnienie występuje między innymi w następujących chorobach układu oddechowego: zapaleniu nosogardła, zapaleniu gardła i migdałków podniebiennych, zapaleniu krtani i tchawicy, zapaleniu oskrzeli, odoskrzelowym zapaleniu płuc, płatowym zapaleniu płuc. (Dwa ostatnie stany chorobowe wymagają zwykle dodatkowego zastosowania antybiotyków).

            Kaszel jest odruchem obronnym. Stanowi jeden z mechanizmów usuwania ciał zbędnych z dróg oddechowych. Zaleganie tych ciał jest szkodliwe. Utrudnia bowiem ono oddychanie, a ponadto może dodatkowo sprzyjać powstawaniu innych chorób, na przykład, ropni płuc. Zalegać mogą oczywiście nie tylko przedmioty, które dostały się do dróg oddechowych z zewnątrz, ale także produkty podrażnienia samej błony śluzowej, na przykład, nadmiar śluzu, który pod wpływem bakterii zmienić się może w ropę. Na skutek wysychania mogą powstać strupy, które trudno jest wykrztusić.

Odruch kaszlowy jest na ogół wywoływany pobudzeniem zakończeń czuciowych nerwu błędnego. Najliczniej zakończenia te są rozmieszczone w rozwidleniu tchawicy oraz w krtani. Znajdują się one jednak również w tkance płucnej oraz opłucnej. Niekiedy kaszel może pojawić się w związku z chorobą ucha, na skutek podrażnienia usznej gałązki nerwu błędnego (nerw Arnolda). Zakasłanie w czasie oczyszczania zewnętrznego przewodu słuchowego też jest wywołane w taki właśnie sposób.

Sam akt kaszlu składa się z krótkiego wdechu oraz natężonego wydechu przy zamkniętej głośni[1]. W płucach powstaje wysokie ciśnienie. Nagłe otwarcie głośni przesuwa materiał podrażniający tak, by w następnych atakach kaszlu usunąć go zupełnie z dróg oddechowych.

Spontaniczny kaszel jest naturalnym odruchem obronnym. Jednakże i sarn kaszel, gdy jest długotrwały i mocno natężony może prowadzić do skutków negatywnych. Może mianowicie doprowadzić do destrukcji ścian pęcherzyków płucnych i przewodów oddechowych i oskrzelików i w rezultacie do rozedmy płuc. Rozedma jest już poważnym uszkodzeniem płuc i może, poprzez różne stany chorobowe przyczynić się do niewydolności oddechowej i dalszych poważnych konsekwencji patologicznych. 

            Utrzymywaniu się kaszlu i jego wzmaganiu wybitnie sprzyja palenie tytoniu. Palacz tytoniu, który stale pokasłuje musi się mieć szczególnie na baczności. Skłonny jest bowiem uważać, że to tylko zwykle podrażnienie tytoniem i nie ma się czym przejmować a tymczasem może już chodzić o raka płuc. Kaszel bowiem to pierwszy i często przez dłuższy czas jedyny objaw raka płuc. Palacz tytoniu, a palacz kaszlący w szczególności powinni często poddawać swój układ oddechowy kontroli lekarskiej. Znakomita bowiem większość raków płuc to raki odtytoniowe.

            Kaszel i jego właściwości są łatwo rozpoznawalne przez samych chorych lub osoby z ich otoczenia. Ma to istotne znaczenie w doborze leków homeopatycznych.

Kaszel, jak już wiemy, może być ostry lub przewlekły. Kryterium tego podziału jest tylko czas trwania kaszlu. Kaszel ostry, to taki mianowicie kaszel, którego czas trwania nie przekracza 10 dni. Tylko taki kaszel może być leczony samodzielnie.

Ze względu na ułatwienie doboru odpowiedniego leku, w homeopatii przyjmuje się dodatkowo następujący podział kaszlu ostrego:

1/ kaszel ostry suchy,

2/ kaszel ostry wilgotny

3/ kaszel ostry spastyczny.

Podstawą tego podziału jest to, czy kaszlowi towarzyszy tylko przekrwienie i obrzęk błony śluzowej dróg oddechowych, czy również jej wydzielanie i czy występują kurczowe zwężenie w obrębie dróg oddechowych.

    Kaszel ostry suchy
    Kaszel ostry wilgotny
    Kaszel ostry spastyczny
    Kaszel przewlekły


Kaszel ostry suchy

Kaszel ostry suchy występuje zwykle w początkowym okresie ostrego zapalenia górnych i dolnych dróg oddechowych (dolnymi drogami oddechowymi nazywa się tchawicę wraz z oskrzelami)[2]. Błona śluzowa tych dróg jest w ostrym zapaleniu przekrwiona i obrzęknięta. Z tego powodu pojawiają się takie dolegliwości jak drapanie, łaskotanie, pieczenie a czasem także ból w klatce piersiowej zwłaszcza w czasie kaszlu.

Może nawet wystąpić samoistny ból za mostkiem, tak jak to bywa w chorobie wieńcowej serca. Dzieje się tak zwykle wówczas, gdy proces zapalny jest szczególnie natężony w obrębie tchawicy. W takim przypadku trzeba się skontaktować z lekarzem, zwłaszcza wtedy gdy taki ból występował już wcześniej i nie był wówczas związany z kaszlem.

            W początkowej fazie ostrego zapalenia dróg oddechowych nie ma jeszcze wzmożonego wydzielania gruczołów zawartych w ich błonie śluzowej. Jest ona wtedy sucha. W przekrwionej, suchej i obrzękniętej błonie śluzowej, łatwo dochodzi do podrażnienia zakończeń nerwowych, które wyzwala kaszel.. O takim kaszlu mówimy, że jest ostry i suchy.

W kaszlu ostrym, suchym najczęściej stosowane są następujące leki:

ACONITUM, BELLAONNA, HEPAR SULFUR, SPONGIA, SAMBUCUS, BRYONIA, STICTA, RUMEX, ARUM,

ACONITUM NAPELUS  9CH (D18)[3]

Jest to lek produkowany ze świeżych roślin rosnących w Alpach. Polska nazwa tej rośliny - tojad. Zawiera ona akonitynę oraz kwas akonitynowy. Są to związki chemiczne o bardzo silnym działaniu toksycznym. Gdy są podawane w potencjach i dawkach homeopatycznych tracą oczywiście zupełnie tą toksycmość zachowując właściwości lecznicze. Aconitum jest lekiem w pełni bezpiecznym nawet dla najmłodszych dzieci i kobiet w ciąży.

Jest to lek szczególnie przydatny w przypadkach, w których kaszlowi towarzyszy wysoka gorączka, dreszcze oraz duży niepokój. Chorzy odczuwają przy tym suchość w ustach i gardle. Kaszel jest dość intensywny. W nocy a także wieczorem i w cieple występuje pogorszenie. Nie pocą się.

DA WKOW ANIE:

Jeśli kaszel jest bardzo nasilony podajemy po 3 granulki nawet  co 30 minut, niemowlętom po l granulce zaś dzieciom do 10 roku życia - po 2 granulki.

W miarę jak następuje poprawa zmniejszamy częstość podawania leku aż do 3 razy na dobę.

Aconitum podajemy tak długo, jak długo nie występują poty. Jeśli poty pojawią się, to rozpoczynamy, zamiast Aconitum, podawanie Belladonny. Jeśli natomiast chory poci się od razu, to leczenie, także od razu rozpoczynamy od podawania Belladonny.

BELLADON NA 9CH (Dl8)

Jest to lek również pochodzenia roślinnego. Sporządza się go z całych, pobieranych wraz z pniem korzenia, świeżych roślin. Roślina nosi polską nazwę: pokrzyk wilcza jagoda. Nazwa łacińska: Atropa belladonna. Stąd urobiono nazwę leku. Roślina ta zawiera dobrze znane w medycynie alkaloidy: atropinę oraz skopolaminę. W dawkach konwencjonalnych mogą one dać nawet poważne objawy uboczne. W potencjach i dawkach homeopatycznych są natomiast takiego działania pozbawione zupełnie.

Belladonnę podajemy w przypadkach, w których błona śluzowa dróg oddechowych jest obrzęknięta i sucha. Kaszel jest intensywny i pojawia się nagle. Może mu towarzyszyć gorączka, nawet wysoka. Chory poci się obficie. Odczuwa tętnienie w głowie a niekiedy w całym ciele. Suchość błony śluzowej chory odczuwa jako brak śliny oraz wysychanie języka, błony śluzowej jamy ustnej oraz gardła. Jest to odczucie wielce dotkliwe i chory często się na nie uskarża. Wszystkie objawy nasilają się pod wpływem zimna, a zwłaszcza zimnych przeciągów.

DAWKOWANIE:

Podajemy 5 granulek co godzinę. Dzieciom podajemy Belladonnę po 3 granulki. Niemowlętom - po I granulce. W miarę następowania poprawy częstość podawania leku zmniejszamy do 3 razy na dobę i tak podajemy do czasu zupełnego ustąpienia kaszlu.

HEPAR SULFUR 15CH

Jest to siarczek potasowo-wapniowy przygotowywany nadal jeszcze według technologii opracowanej przez Hahnemanna, która polega na preparowaniu wewnętrznej białej części muszli ostrygi z tzw. kwiatem siarczanym (odmiana krystaliczna siarki).

Lek podajemy zwłaszcza w takich przypadkach, gdy bardzo natężony, suchy kaszel występuje seriami. Chory jest bardzo wrażliwy na zimne powietrze. Najmniejszy powiew zimnego powietrza może wywołać przeziębienie i kaszel. Występuje, co wielce charakterystyczne, nadwrażliwość na bodźce psychiczne i fizyczne. Chorego mogą zirytować nawet drobne rzeczy. Wybucha w sposób nieopanowany. Podobnie rzecz się ma z bodźcami fizycznymi. Choremu trudno jest znieść nawet ucisk paska; nie lubi też, gdy go dotyka ktoś inny.  

DAWKOWANIE:   

Hepar sulfur podajemy w przypadku suchego kaszlu zwykle razem z Belladonną i Spongią, gdy są dla nich wskazania. Podajemy jednorazowo 10 granulek, dzieciom - 7 granulek.

SPONGIA TOSTA 5CH - (D10)

Jest to lek sporządzony z palonej gąbki pobieranej z Morza Śródziemnego, Morza Czerwonego oraz Atlantyku. Gąbka ta zawiera liczne sole nieorganiczne, zwłaszcza jodowe. Spongia tosta jest szczególnie przydatna w leczeniu kaszlu połączonego z mniej lub bardziej wyraźną chrypką.

Kaszel powstaje na skutek podrażnienia w dolnym gardle, krtani lub tchawicy. Podrażnienie to jest przez chorego wyraźnie odczuwane. Potrafi on wskazać jego miejsce.

Chory często chrząka. Kaszel jest bardzo głośny i przypomina piłowanie deski. Około północy nasila się. Po wypiciu zimnej wody może nastąpić poprawa.

DAWKOWANIE:

Podajemy po 5 granulek nawet, jeśli kaszel jest bardzo nasilony, co 30 minut. Dzieciom po 3 granulki. Niemowlętom - po 1 granulce. Częstość podawania zarówno granulek zmniejszamy w miarę poprawy do 3 razy na dobę aż do zupełnego ustąpienia kaszlu.

SAMBUCUS NIGRA 5CH (10D)

Lek jest sporządzany z czarnego bzu rosnącego w Europie i Środkowej Azji. Roślina zawiera wiele związków czynnych biologicznie: cholinę, sambucynę, sambunigrynę, emulsynę, saponiny, garbniki oraz olejki eteryczne.

Sambucus nigra jest szczególnie przydatny w kaszlu połączonym z katarem nosa oraz dolegliwościami ze strony krtani (chrypka a niekiedy nawet kurcz krtani i duszność). Często zdarza się zupełne zatkanie nosa.

Chory poci się obficie, zwłaszcza zaraz po przebudzeniu. Pocenie, co wielce charakterystyczne, zanika jeśli chory powtórnie zasypia. Nie poci się w czasie snu.

DAWKOWANIE:

Podajemy 5 granulek nawet co 30 minut; dzieciom 3 granulki, a niemowlętom l granulkę. Zmniejszamy częstość podawania leku w miarę, jak mmiejsza się nasilenie kaszlu.

BRYONIA ALBA 7CH (D14)

Jest to również lek rośliny. Sporządzany jest ze świeżego korzenia rośliny pobranego przed samym kwitnieniem.

Polska nazwa rośliny - przestęp dwupienny. Przestęp dwupienny rośnie w Europie i w Ameryce. Główne składniki czynne biologicznie: glikozydy - bryonina i bryonidyna, enzymy - peroksydaza i elateraza, polisacharydy pyrogenne, kukurbitacyny (goryczki).

Lek jest szczególnie przydatny w leczeniu kaszlu o stopniowo nasilającym się początku, któremu towarzyszy mniejsza lub większa gorączka. Szczególną właściwością kaszlu jest jego nasilanie się przy najmniejszym ruchu. Suchy kaszel brzmi głucho. Wzmaga się po wejściu do ciepłych pomieszczeń. Wszystkie inne dolegliwości a zwłaszcza bóle stawów i mięśni, które współwystępują z kaszlem pod wpływem ciepła zmniejszają się.

Chory ma intensywne pragnienie. Chętnie pije duże ilości zimnej wody. Może też odczuwać ból w klatce piersiowej, który wyraźnie się mmiejsza, jeśli chory uciśnie klatkę piersiową. Każdy ruch przynosi pogorszenie, spoczynek - poprawę.

DAWKOWANIE:

Podajemy 5 granulek co godzinę lub co dwie. Dzieciom - 3 granulki. Niemowlętom - l granulkę. W miarę następowania poprawy zmniejszamy częstość podawania leku.

STICTA PULMONARIA 5CH (D10).

Sticta pulmonaria nosi polską nazwę granicznik płucnik. Rośnie jako epifit na drzewach całej kuli ziemskiej. Do sporządzania leku używa się tylko epifitu rosnącego na klonie cukrowym w Ameryce.

Podajemy ten lek w kaszlu nieprzerwanym, przypominającym ciągłe szczekanie psa. Kaszlowi towarzyszy uciążliwa suchość nosa. Nos jest niekiedy zupełnie zatkany. Chory stara się go oczyścić, by przywrócić drożność. Nic jednak nie udaje się wydmuchnąć. Lek ten jest szczególnie użyteczny w leczeniu osób starszych. Podajemy go jednak także u dzieci, którym również przynosi zwykle ulgę.

Jeśli znajdujemy odpowiednie wskazania, to dobrze jest podawać Stictę naprzemian z Bryonią. Uzyskuje się w ten sposób szybsze ustąpienie kaszlu.

DAWKOWANIE:

Podajemy 5 granulek co godzinę, dzieciom 3 granulki, niemowlętom zaś - 1 granulkę. W miarę poprawy zmniejszamy częstość podawania leku.

RUMEX CRISPUS 5CH ( D10 )

Rumex crispus to nazwa łacińska popularnego szczawiu. Rośnie on w Europie i w Północnej Ameryce. Szczaw zawiera m.in. następujące związki czynne biologicznie: kwasy chryzofanowy i lapatynowy, emodynę, kwas oksalowy a także witaminę C.

Kaszel ma charakter napadowy. Napady są częste. Kaszel, jak mówią chorzy, ? jest spowodowany jakby drapaniem piórkiem w krtani.?

Kaszel występuje przeważnie w ciągu nocy. Towarzyszy mu zwykle wodnisty katar nosa z częstym kichaniem. Wciągnięcie zimnego powietrza powoduje znaczne nasilenie kaszlu.

DAWKOWANIE:

Podajemy 5 granulek co godzinę, dzieciom 3 granulki, niemowlętom l granulkę. W miarę następowania poprawy zmniejszamy częstość podawania leku.

ARUM TRIPHYLUM 5CH ( D1 O )

Lek roślinny o tej samej nazwie. Roślina rośnie w Chinach i Ameryce.

Lek sporządza się z korzeni rośliny pobieranych w okresie przed pojawieniem się liści. Wśród ciał czynnych, jako najważniejsze, trzeba wymienić cyjanowodór.

Stosujemy zwłaszcza w przypadkach, w których kaszel jest powiązany z zapaleniem krtani i nosogardła. Kaszlowi towarzyszy więc zwykle chrypka a niekiedy nawet bezgłos. Głos często załamuje się i zmienia wysokość.

Wielce charakterystyczny jest również wygląd warg. Są suche i często mają krwawe punkciki, ponieważ chory ciągle je skubie i zdrapuje z nich naskórek, pomimo bólu, który wówczas odczuwa.

DA WKOW ANIE:

Podajemy co godzinę 5 granulek, dzieciom 3 granulki a niemowlętom l granulkę. W miarę następowania poprawy zmniejszamy częstość podawania leku.

HYOSCYAMUS 5CH (D10)

Hyoscyamus niger (lulek czarny) jest rośliną znaną również w medycynie konwencjonalnej. Rośnie w Europie i Azji. Lek sporządza się z całej świeżej rośliny pobieranej w czasie kwitnienia. Wśród związków biologicznie czynnych zawiera hyoscyaminę oraz niewielkie ilości skopolaminy i atropiny. Hyoscyamus jest dobrym lekiem w suchym kaszlu, który się przeciąga w czasie.

Chory kaszle, ponieważ odczuwa łaskotanie w gardle. Kaszel pojawia się najczęściej zaraz po położeniu się i w nocy. Jest lekiem szczególnie przydatnym w leczeniu suchego kaszlu u dzieci, które niespokojnie śpią i miewają nocne lęki. Jedzenie, picie i mówienie nasilają kaszel.

DA WKOW ANIE: Podajemy co godzinę po 5 granulek.

Dzieciom po 3 granulki, niemowlętom po l. W miarę następowania poprawy zmniejszamy częstość podawania leku.